Welaan, in de beste traditie van de Vereniging voor Interessante Edoch Nutteloze Onderzoeken gaan we hier, naar aanleiding van mijn eerdere ritmesectie-foto-essay-tje, toch maar eens die onderste steen boven zien te krijgen betreffende het hoe & waarom van de Positionering van de Bassist. Mijn ervaring is dus dat ze meestal links van mij (voor de kijkers rechts) gaan staan, zowel in het oefenhok als op het podium. Lijkt me om twee praktische redenen ook het meest voor de hand liggend (en hierbij ga ik uiteraard uit van een rechtshandige ritmesectie): Ten eerste is de (rock)drummer per saldo het grootste deel van de tijd naar links gericht bezig, namelijk met de rechterarm over de linker heen de hihat bespelend; aan deze zijde is dus ook het oogcontact te halen. Ten tweede heeft de basgitaar een lange hals waarmee je het gevaar loopt de drumkit te raken als je aan de rechterkant gaat staan. Logisch, toch?
Echter, gitarist/geluidsman-in-ruste ‘Rude’ Danny merkt op dat het één en ander ook wel eens met geluidstechniek te maken zou kunnen hebben, ik citeer even zijn reactie:
“Heb altijd begrepen dat dit te maken heeft met het feit dat drummers (want meestal rechtshandig) het grootste deel van hun, qua frequentie meest doordringende, gehalte aan bekkens rechts van zich hebben gesitueerd in hun drumopstelling. M.a.w. links herrie van bekkens, rechts herrie van (belangrijk voor ritmisch verband) bassist. Vooral handige bij optredens zonder monitors e.d.”
Hmm, wellicht is dit een gevalletje “links… nee, links… neehee, andere links!”; voor alle duidelijkheid, ik spreek dus steeds vanuit het oogpunt van de drummer. Volgens mij staan normaal gesproken de meest luidruchtige bekkens juist aan de linkerkant, namelijk de crash en de hihat; op rechts gaat slechts de ride van ‘ping-ping-ping’, het eventuele gebruik van meerdere crash bekkens of (godbetert) een china aan die kant even daargelaten. Afhankelijk van hoe hard er gespeeld wordt, lijkt de grootste geluidsvervuiler mij de handbespeelde geopende hihat, niet? Mij leek juist één van de redenen voor een bassist om niet links te gaan staan dat voortdurende treble-gesis in die hoek… Het laag van een drumkit zit met de basdrum en floor tom wat meer aan de rechterkant. Hoe dan ook, er zullen vast wel audiologische redenen zijn, waardoor bijvoorbeeld ooit eens de gewoonte kan zijn ontstaan bij geluidstechnici om in de backline van hun zaal de basversterker standaard links of juist rechts naast de drumkit neer te zetten, zodat bassisten misschien zonder het te weten vaak worden ‘gedwongen’ aan een bepaalde kant te gaan staan. Wie hier meer van weet mag het zeggen…
Maar ho 'es even, hoe zit het nou eigenlijk, stáán al die bassisten nou wel altijd stijf op links? Nee, natuurlijk niet. Ik heb even een kleine steekproef genomen, check it out:
Paul McCartney (Beatles): Rechts
Bill Wyman (Stones): Rechts
John Entwistle (Who): Rechts
Chris Hillman (Byrds): Rechts
James Jamerson (Motown): Arno, enig idee?
Donald “Duck” Dunn (Stax): Rechts
John Paul Jones (Led Zeppelin): Rechts
Roger Glover (Deep Purple): Rechts
Rinus Gerritsen (Golden Earring): Rechts
Dee Dee Ramone (Ramones): Links
Tina Weymouth (Talking Heads): Links
Peter Hook (Joy Division/New Order): Links
Adam Clayton (U2): Links
Kim Gordon (Sonic Youth): Links (ik geef het toe, dit hele verhaal is eigenlijk gewoon een excuus om weer eens een mooie foto van haar te plaatsen hier)
Mike Mills (R.E.M.): Rechts
Cliff Burton/Jason Newsted/Robert Trujillo (Metallica): Rechts
Kim Deal (Pixies): Links
Flea (Red Hot Chili Peppers): Rechts
Krist Novoselic (Nirvana): Rechts (vanzelfsprekend, net als de linkshandige Kurt Cobain, juist wél met de hals richting dra te verwoesten drumstel)
D’arcy Wretzky/Melissa Auf Der Maur (Smashing Pumpkins): Rechts
Colin Greenwood (Radiohead): Rechts
Carlos D. (Interpol): Links
Uiteraard verre van compleet, nogal willekeurig en zeker niet 100 % accuraat (sommigen staan ook stiekem wel eens aan de andere kant), maar toch opmerkelijk: Vroegâh, zeg maar vóór de punk (de nrs. 1 t/m 9) was het blijkbaar de gewoonte om juist rechts te gaan staan (daarna valt er geen peil meer op te trekken) en dames (in ieder geval zij die niet naar Billy Corgan hoeven te luisteren) lijken liever links te staan [broodje-aap-modus] Wegens minder lage drumtonen en dus geen eierstokken die tot sambaballen verworden? Lijkt me sterk, we hebben het hier wel over bassistes…[/broodje-aap-modus]. Verder valt op dat elk van de bestudeerde objecten toch op z’n minst een duidelijke voorkeur heeft voor een bepaalde kant, afgaande op het beschikbare foto- en videomateriaal. Ik heb leadzingende bassisten als Jack Bruce, Lemmy en Mark King trouwens buiten beschouwing gelaten en uiteraard zijn aanvullingen/correcties op bovenstaand lijstje zeer welkom. Overigens verbaasde ik me erover van hoeveel bassisten ik uit m’n hoofd wist aan welke kant ze meestal stonden/staan.
Afijn, u merkt het al, deze eenvoudige stokkenzwaaier komt er niet uit. Daarom roep ik mijn hulplijnen in en vraag ik bij deze Mijn Bassisten of ze eens hun licht willen laten schijnen over deze heikele kwestie. Hier wat vragen om jullie op weg te helpen:
-Sta je altijd, ongeacht met wie je speelt, aan dezelfde kant?
-Is die voorkeur ooit per ongeluk, uit gewoonte of om specifieke redenen ontstaan?
-Wie is je persoonlijke jeugdheld cq. basvoorbeeld? En staat die aan dezelfde kant als jij?
-Heeft het iets met het geluidsbeeld of het fysiek van het drumstel te maken?
-Is misschien het welbekende hanengedrag van gitaristen allesbepalend (“Ik sta dus dáár!”) en neem jij dan maar de kant die overblijft? Of ben je er neergezet door een ander bandlid?
-Is er verschil tussen oefenruimte en podium?
-Heb je er überhaupt ooit over nagedacht?
-Maar vooral: Waarom staan jullie bij mij altijd links? Oftewel: Zijn jullie punk of zijn jullie meisjes?
Volgende maand moet ik, zoals sommigen van jullie weten, het podium delen met drie bassisten, waaronder één burgermeester, dus vóór die tijd moeten we eruit zijn, anders voorzie ik een choreografische chaos die zijn weerga niet kent!
Luistert u tijdens het nadenken even lekker naar T-Model Ford's geniale "To The Left, To The Right" (filmpje slaat nergens op, maar scheelt mij weer de moeite van het mp3tje uploaden). Het is zonder bas dus karaoke behoort ook nog tot de mogelijkheden :-)
T-Model Ford – To The Left, To The Right
T-Model Ford – To The Left, To The Right
En deze kwam ik tijdens de research tegen, die moet ik gewoon even plaatsen, al was het maar vanwege die extra hihat bovenop de basdrum van Zigaboo Modeliste (nou snap ik eindelijk waar'ie die geweldige gesyncopeerde accenten vandaan haalt). En omdat het één van de beste bands allertijden is, vanzelf... Heilige Graal spul, dit.
The Meters - Look-A Py Py / Jungle Man (live 1974)
5 comments:
Hoi Thijs,
dat is een goede vraag.
In principe sta ik altijd links van de drummer (vanuit het gezichtpunt van de drummer). Uitzonderingen daar gelaten. Het heeft een aantal reden:
- automatisme van vroeger;
- mij rechteroor is in de loop der jaren slechter geworden (oorzaak hihat?) zodat ik mijn linker oor minder in het geluid wil hebben zodat die goed blijft;
- verzoek van de drummer die blijkbaar ook uit automatisme dat zo aangewend heeft;
- communicatie met de drummer, we kunnen elkaar aankijken;
- geluidsbeeld: versterker van de gitarist (en hij zelf) staat rechts van de drummer (niet zo gek als je in een trio speelt);
- ?
Van mijn bas-idolen weet ik het niet zeker. Dat zou ik na moeten kijken. Weet wel dat het bij mijn favoriete gitarist Joe Bonamassa ook zo is dat de basgitarist altijd links staat.
groetjes,
Henk Niemeijer
Beste Thijs,
Inderdaad een heikele kwestie die je daar aanroert. Om maar eerlijk te zijn, ik heb er nog nooit eerder echt bij stilgestaan. Terwijl het toch ook bij mij zo is dat ik een zware voorkeur heb ontwikkeld om als het maar even kan -de zaal inkijkend- links van de drummer te staan. Nu speel ik vooral op kleine, soms veel te kleine podia en in die gevallen is het inderdaad handig om als rechtshandige bassist niet in de knoei te raken met de vaak rijkelijk aanwezige drumhardware. Maar nu ik erover nadenk, lijkt mij een nog belangrijker argument dat ik dan zelf over "mijn lage kant (rechterschouder)" beter oogcontact heb met de vaak toch rechtshandige en licht in mijn richting gebogen drummer. In mijn jonge jaren speelde ik met een linkshandige drummer en nu je het me zo vraagt, ik herinner me dat ik bij hem vaak -en misschien wel vaker of zelfs altijd- links (van hem) stond. Dat het hebben van een goed oogcontact mogelijk belangrijker is dan ik ooit vermoedde, zie ik -almaar verder denkend- mogelijk ook bevestigd door het feit dat in drie van de (vier) bands waarmee ik speel(de) de gitaristen linksvoor "beter" met de drummer leken/lijken te communiceren dan hun collega-gitaristen rechtsvoor (die er althans veel meer moeite voor moeten doen om bij het neerleggen van een einde met onze drummer oogcontact te krijgen). Een vervolgvraag voor het gitaristengilde ligt voor de hand. Hebben misschien ook deze dames/heren een al dan niet bewuste voorkeur voor links- of rechtsvoor ontwikkeld?
Al met al ben ik er na deze oefening van overtuigd dat in elk geval voor mij als bassist links van de (rechtshandige) drummer "de plek" is. Dus, ik ga de line-up voor je "gig" met de drie bassisten vandaag nog veranderen. Ik had dat aanvankelijk om technische (nadien ook om "cosmetische") redenen bedacht als om jou heen resp. rechts van jou, maar in de Philharmonie krijg je ons alledrie echt "op links"! Dat er nog andere redenen zijn om deze move te ondernemen, laat ik maar even in het midden. Het ziet er in de zaal misschien een beetje raar uit, maar het zal de kwaliteit van ons samenspel ten goede komen en qua geluid zit het met verschillende bastypen/afregeling en beetje "pan" op de PA ook wel goed.
Groet,
Rob Fokker
Links van de drummer, waardoor de basversterker zo dicht mogelijk bij de drummer staat. Zo'n beetje achter zijn hihat. Voor mij een gewoonte omdat ik kleine podia/cafepodia zonder monitors gewend ben. Ook oogcontact met de naar links gerichte drummer speelde mee. Maar jij bent niet zo'n oogcontact type. Nadeel is dat aan die zijde ook de snerpend harde crash hangt. Is niet goed voor rechteroor. De eerste bassist die mij opviel, als kind, was Rinus Gerritsen, wegens de opvallende partij in Radar Love. Zijn positie heeft geen invloed gehad.
Arno
hoi Thijs
hmja tja, ik weet alleen dat bij opnames de bas meestal meer naar links
wordt gezet. En vraag me niet waarom!?
En dat heb ik schaamteloos overgenomen met het idee dat men wel een
goede reden daarvoor zou hebben :)
Ben benieuwd wat er uit rolt...!
hoi
Martin
Haha, da's 'n goeie. Heel benieuwd of deze gewoonte ritueel of functioneel bepaald is en of er inderdaad een trendbreuk was rond '77. Graag zag ik dit onderzoek op grotere schaal geënquêteerd op I Love Music bijvoorbeeld.
Als niet-musicerend bandjeskijkers zoeken wij het punt waar zicht/geluid/bierhaalmogelijkheden optimaal zijn. Maar als onze vriend Bart, de gitaarleraar, erbij is, moeten we links van het podium staan om de vingeroefeningen van de gitarist goed te kunnen zien. De sporadische momenten dat de gitarist voor de kijker rechts staat, schuiven wij en groupe een aantal plaatsen op.
Bart is doof aan zijn linkeroor.
Post a Comment